Nieuw blog: Berichten uit Uganda.

Met dank aan mijn Internetprovider UTL (Uganda Telecom) presenteer ik ons nieuwe blog. Niet dat ze er enige hand in hebben gehad, in tegendeel. Na verschillende telefoontjes met de helpdesk, e-mails tot aan het hoofd sales department en bezoeken aan mijn accountmanager heb ik het echt even opgegeven. De aanklacht? Als beginnend webdesigner is het nogal verontrustend om vast te moeten stellen dat iets 'simpels' als een ftp link niet werkt. Als ik niet eens mijn eigen website in de lucht kan houden, hoe moet dat dan…

Wisselen van provider dan maar gauw. Maar in Uganda is dat een keus tussen twee of drie kwaden en het kost ook nog eens een klein vermogen. Ondertussen is dit blog natuurlijk gewoon erg handig (en wie kan nog zonder blog of Facebook / Hyves tegenwoordig!). Trouwe lezers hoeven nu ook niet eindeloos te zitten wachten op een nieuw ellenlang verhaal dat eens per kwartaal uit komt. Misschien niet zo leuk als de eigen site, maar dat komt ook nog wel goed. Beloftes genoeg, ook van de Internetproviders hier. Met smart wacht ik op een veelbelovende kabel die de dagelijkse digitale snelweg file naar de satelliet enigszins ontlast. Klinkt als een nieuwe Northern Bypass…en wie Oeganda /Kampala een beetje kent weet dat dat waarschijnlijk nog meer ellende meebrengt.

Veel leesplezier met de 9 nieuwe posts hieronder!

Tevree met twee?

Onze kleine Thijmen is opeens echt een grote jongen.

Na ruim twee en half jaar is hij eindelijk van de borst. Geen gezeur meer om geheime missies onder codenaam 'Op Stoel'. Geen onpasselijk gesjor aan m'n shirt tijdens een bezoek aan een restaurant of op een feestje. Geen opmerkingen meer van Pakistaanse moeders op school over hoe ongehoord het is om een jongen na twee jaar nog borstvoeding te geven ."Want dan zijn ze zich er van bewust…" Wat!? Waarvan? Blote borsten, bedoelt ze dat nu echt? Ja, want een meisje magje blijkbaar langer borstvoeding geven. En waarom krijg ik steeds die adviezen over sambal en andere vieze goedjes op je tepels? Heb ik soms gezegd te willen stoppen of mijn kind te willen martellen?

Maar nu het zover is hoor je mij overigens niet klagen hoor. Alhoewel, met het stoppen van de borstvoeding lijkt ook de hele hormoonhuishouding ondersteboven te raken en daar had ik geen rekening mee gehouden. Verbeeld ik me dat nou of schreeuwt mijn lijf weer om een nieuwe zwangerschap? Pukkels, hoofdpijn, en andere vage klachten duiken opeens weer op. En krijg ik nu echt steeds meer vragen van anderen of we nog voor 'een derde' gaan?

Thijmen werkt ook helemaal mee aan het derde-kind-scenario, want sinds kort gaat hij met heel veel plezier naar een klein peuterschooltje voor drie ochtenden in de week. In plaats van dat ik denk, nu kan ik me wat gaan richten op mijn nieuwe carrière, denk ik: nu heb ik tijd voor een nieuwe baby. Ook heeft hij besloten dat we sinds kort niet meer hoeven te slepen met luiers. Binnen twee weken tijd zit meneer minstens zes keer per dag op het potje en produceert hij het ene "weer-een-klein drolletje-mamma!" na het andere. 's Nachts is hij zonder problemen droog. De truc bleek hem te zitten in beloven van een vervroegt verjaardagspartijtje. Dus hoewel hij voorlopig nog geen drie wordt, heeft hij zijn kaarsjes alvast geblazen en hebben we "happy birthday" gezongen ter ere van zijn prestatie.

Blijft de vraag: tevree met twee of toch...?

Verwachtingen bijstellen

Hoe zit het eigenlijk met het project EasySites waar ik afgelopen half jaar aan mee gewerkt heb? Het project is inmiddels op de rails en de cursisten zijn in principe klaar om van start te gaan als freelance webdesigners.

In principe zeg ik, want tot nu toe is het aantal sites dat ze hebben gemaakt beperkt. De middelen die we ze hebben gegeven (training, sitebuilder, forums, terugkomdagen, marketing materiaal, visitekaartjes etc) blijken toch niet voldoende motivatie te zijn om daadwerkelijk aan de slag te gaan. Om hun werk goed te kunnen doen, hebben ze goede internetverbinding in een internetcafé (en geld daarvoor) nodig en dat lijkt nu toch voor sommige de beperkende factor te zijn. Maar dat is het niet alleen. Tijdens de laatste geplande vergadering met alle cursisten kwamen er twee van de tien na ruim een uur wachten aanzetten. De rest liet zonder afbericht verstek gaan. De middelen van het bedrijfje waar ik voor werkte zijn helaas ook niet toerijkend om het hele EasySites project meer naamsbekendheid te geven wat een extra steuntje in de rug zou zijn. Ook mijn input is daardoor beperkt gebleven tot de eerste opzet. De Nedelandse ambassade liet weten geen financiele steun te kunnen geven aan een commercieel initiatief. Dat juist dit project een mogelijke grote toekomst perspectief beloofde voor een groep werkeloze Oegandesen bleek er niet toe te doen.

Zo lijkt dit ook weer een initiatief te worden met eenzelfde einde als Martens' zijn fotoproject in de eerdergenoemde documentaire. Maar goed, het heeft natuurlijk wat meer tijd nodig. Als er na elke trainingsronde twee enthousiaste kundige webdesigners overblijven is dat in principe een doel bereikt.

Waar begin ik aan?

Mijn nieuwe "carrière" als web-desiger lijkt nu een volgende fase in te gaan.
Met een betaalde opdracht achter de rug, een in de maak en nog een aantal verzoeken voor aanpassingen van bestaande websites gaat het balletje aardig rollen. Daar zou ik blij mee moeten zijn, maar het voelt vreemd. Want wil ik de stap wel maken?

Tuurlijk zegt een vriendin, je start toch lekker je eigen bedrijfje, eigen baas, dus eigen tempo, alles wat je verdient is meegenomen. Kon ik het maar zo simpel zien. Want wat doe ik met een Internetverbinding die het af laat weten, mijn (nog) beperkte kennis, werkvergunning, taksregistratie, en ben ik geen concurrentie voor de jongelui die we net hebben getraind met het EasySites project?

Natuurlijk niet, zegt een andere vriendin, er zijn er velen die binnen de expatgemeenschap wat bijklussen, er is geen haan die er naar kraait. En wat betreft kennis: al doende leer je. Dat laatste geld natuurlijk helemaal in het IT wereldje, wat je vandaag leert is morgen achterhaald, dus blijven leren moet je toch wel. En die expatmarkt is geen doelgroep voor EasySites, dus wat geeft het. Ik moet haar gelijk geven want dat laatste klopt ook. De paar potentiële klanten die ik sprak willen liever een site laten maken door een mede-expat, dan een jonge Oegandees die een hoop bling-bling op een site zet en denkt dat twintig verschillende lettertypes en kleuren mooi zijn. Voeg daar ook nog wat 'slang' en in SMS stijl geschreven tekst bij…Graag had ik nog verder gewerkt aan het EasySites project, maar dat zat er helaas niet in.

Dus daar gaan we: Heb je altijd al een website gewild, maar geen idee hoe het aan te pakken? Neem nu contact met mij op om te kijken wat er mogelijk is!

We mogen blijven

We hebben het echt naar ons zin in Kampala. Daarom heeft Menno zijn contract met
twee jaar verlengd.

Ook ons huis kunnen we na een meevallende huurverhoging gelukkig blijven aanhouden. Even dachten we dat de huurbazin net als vele huiseigenaren in onze buurt de huurprijs flink omhoog zou gooien (en de huren zijn al belachelijk buiten proporties voor expats). Ik had me toch niet ingebeeld dat ze de laatste tijd wel erg vaak even kwam buurten en dan zo hier en daar een opmerking plaatste in de trant van: "He Thijmen, wat was je weer aan het huilen vannacht." En: "Goh, de vorige huurder heeft me gevraagd of het huis nog vrij was, want ze wil het graag weer huren." En waarom informeert ze steeds maar naar de status van Menno's contract bij VECO? Gewoon gemeende interesse blijkt later.

Dat we langer blijven betekend ook dat we weer wat langere termijn kunnen denken. Tijdens een uitstapje naar een lokaal pretpark worden verliefd op een klein poesje dat ons tegemoet komt miauwen en besluiten hem te houden. Wij en een poes, we zijn helemaal geen poezemensen! Maar ja, je bent verliefd. Het beestje wordt Circus genoemd en is al gauw niet meer weg te denken.

Ook besluit ik de muren eens een verfje te geven. De keuken is eerst aan de beurt. Ik pak mijn camera en neem een foto van de muur en 'Photoshop' die net zolang tot ik een geschikte kleur heb gevonden (wat een ingeving!). Ik kies: 'Facebook blauw'. De hoge wand in de woonkamer wordt 'oranje boven'. De rest gewoon magnolia wit, want het is al weer gek genoeg.

Genieten van je eigen armoede

Zullen we onze buren dan maar vertellen dat ze vooral van hun armoede moeten genieten? Net zoals de Nederlandse journalist/kunstenaar/filmaker Renzo Martens doet in zijn documentaire "Episode 3:Enjoy Poverty".

Twee weken terug zaten we met een goed glas wijn en een bord vol met heerlijke hapjes op de bank voor een groot tv scherm. De projector snorde en iedereen had het zich comfortabel gemaakt in de riante bungalow. Ongeveer veertig man/vrouw, voornamelijk expats, waren op de uitnodiging afgekomen om de onofficiële Afrikaanse première van de documentaire bij te wonen. Al eerder had journaliste Marcia Luijten met haar Afrikalog column in de Pers verslag gedaan van de film. Dus wist ik dat we gingen kijken naar schokkende beelden van armoede, honger, dood, oorlog en controversie.

In de documentaire wordt de rol van NGOs en hulporganisaties weer eens aan de kaak gesteld. UNHCR, Artsen zonder grenzen (AZG), UNICEF, USAID…waarom moeten al die grote logo's ook alweer op de tenten van Kongolese vluchtelingen? Waarom verdienen fotografen goud geld met foto's van hongerbuikjes, kindsoldaten en rottende lijken in de jungle? Martens weet het antwoord. Met naald en draad (nu krijg ik de kriebels: Pas op lul, je prikt zo in haar vel!) naait hij een EU logootje op het hemd van een klein meisje."Voor de zichtbaarheid", deelt hij mee als haar vader hem vragend aan kijkt. Een groep jonge mannen van de in feesten-en-partijen gespecialiseerde lokale fotostudio geeft hij een crash cursus "ellende fotograferen." Iets meer naar links en dan komt het dikke hongerbuikje net iets beter uit. Als het kind kort daarna sterft galmt het gehuil van de moeder door de bungalow. Ik weet even niet waar ik moet kijken, dus check ik mijn telefoon of er geen berichtje is van Polly, die op Lukas en Thijmen past. Onze kinderen liggen heerlijk op een oor. Poeh.

Als ik weer kijk staat Martens voor een schoolbord. Aan de hand van een te simpel rekensommetje laat hij zien dat er goud geld verdiend kan worden met deze foto's. Dat de mannen de foto's aan de straatstenen niet kwijt kunnen is Martens even vergeten…want geen Internet, geen digitale camera's en vooral geen erkenning als (westers gediplomeerd) fotojournalist. "Haha, foto's maken in ons ziekenhuis met de intentie deze te verkopen," lacht de Artsen Zonder Grenzen directeur de groep jongens uit. Geen haar op m'n hoofd! En waarom de journalisten van de Daily Telegraph, BBC en CCN dan wel mogen fotograferen, vraagt Martens terecht. Dat is "communicatie" aldus de AZG baas. Teleurgesteld druipen de mannen af. "Sorry," mompelt Martens nog, "ik denk niet dat het gaat werken".

Als de film is afgelopen zitten we er allemaal wat bedremmeld bij. Een ambassademedewerker gooit nog even zout in de wonden met zijn vraag: "Wie van ons geloofd nog in het nut van zijn werk?" Het blijft akelig stil. Na een laatste borrel gaan we op huis aan. Iemand staat volledig ingeparkeerd met zijn auto en vraagt zich hard op af wiens auto het ongemak veroorzaakt. "Welk logo?" grap ik, maar erg grappig is het niet…Ik kom een bekende tegen. Op de vraag hoe het met ons gaat antwoord ik: "Goed, we genieten erg van onze tijd in Kampala."

Lees het interview met Martens in Vrij Nederland.

Leven bij de dag

Aan alles merken we dat de armoede toe neemt. Gister kwam Mamma-Simon aan de deur vragen of ze alsjeblieft een voorschot kan krijgen van 2000 shilling (80 eurocent). Ze is ziek en heeft geen geld voor medicijnen, laat staan de middelen voor een bezoek aan de kliniek. Van het voorschot wil ze een pijnstiller kopen. Ik geef haar gelijk opslag voor deze maand (ze levert wekelijks een zak groenvoer voor de konijnen).


Florence deelde vandaag met een grote zucht mee dat het schoolgeld van haar kinderen dit trimester is verdubbeld van 25.000 naar 49.000 shilling (15 euro). Daarbij eist haar huurbaas voortaan betaling aan het begin van de maand, omdat ze bang is dat huurders er voor het einde van de maand vandoor gaan. Zo trekken arme gezinnen vaak van het ene naar het andere krotje.

Ook Mamma-Jenny zie ik weer laveloos en tierend over straat zwalken. Haar dochtertje heb ik al een tijd niet meer gezien. Navraag in de buurt leert dat ze binnenshuis gehouden wordt omdat ze nog steeds niet kan lopen en rare bewegingen maakt met haar hoofd. Langdurige ondervoeding lijkt wel zeker een van de oorzaken hiervan. Haar buren vertellen ons dat ze hulp krijgt. Maar ze vertellen ook dat ze de voedselpakketen verkoopt om de drank van te bekostigen. Een van haar andere dochters heeft een lelijke wond aan haar gezicht. Als ik haar er bezorgt naar vraag antwoord ze dat moeder haar een klap heeft verkocht. Op de suggestie van Joy om de instanties in te schakelen wordt hevig gereageerd. We moeten ons er niet mee bemoeien, dat zijn de zaken van de familie. Eerder heeft Florence al geprobeerd Mamma-Jenny te betrekken bij haar kerkgenootschap, maar dat bleek ook geen lange termijn oplossing.

Helpen willen we wel, maar hoe?

Kredietcrisis

Helaas gooit de uitwerkingen van de kredietcrisis wel wat roet in het eten van de al dit 'optimisme' voor Afrika (zie voorgaande twee blog entries). Niet direct, want veel aandelen in de financiële markt heeft Oeganda niet. Maar er komt wel veel minder geld het land binnen via de verdiensten van Oegandesen in de diaspora. Ook de vraag naar grondstoffen uit het westen is minder vanwege afname in koopkracht. Tegelijkertijd blijven de beloofde verhoogde bijdrage van ontwikkelingsgelden uit. En daar hebben we meteen de drie grootste inkomstenbronnen van het land op een rijtje, dus tel uit je verlies.

Ook stonden we afgelopen maanden weer tevergeefs in de rij voor benzine. Dat de kredietcrisis ook een verlaagde olieprijs meebrengt, daar merken we helaas weinig van. Hoe dat kan? Niemand die het snapt, behalve de heren bij Shell, Total, Engen en natuurlijk de politiek. Maar die zwijgen…de verhoogde benzineprijzen brengen ongetwijfeld extra gelden in het laatje. Dat bepaalde mensen geen moeite hadden om benzine te krijgen werd ook al gauw bekend. Ja, dat snappen we dan wel weer.

Wij hebben een vrouw

Stiekem zijn we een beetje jaloers. Want Kenia heeft Obama. Er is weer hoop voor Afrika. Nu Obama lijkt te zijn gekozen tot president van Oost-Afrika…(eehh?) meent iedereen wel een verre verwant van de goede man te zijn.

Keniaanse studenten aan de Makerere Universiteit die vonden dat ze benadeeld werden ten opzichten van de Oegandese studenten demonstreerden en riepen Obama op voor gerechtigheid. En eiste vervolgens dat hij hun schoolgeld wel zou betalen. Waar eerst stickers met "God is onze Redder" prijkte op de achterruit van Matatu taxi busjes staat nu in gouden letters "Barack Obama". Er zijn Obama restaurants, Obama kapsalons, baby's die Obama of Michele zijn gedoopt en sinds kort is het Keniaanse biermerk "Senator" omgedoopt tot "President". Iedereen is het er wel over eens dat Obama de beste keus was. Alleen jammer dat hij geen vrouw is…

Wat dat betreft zijn de kansen voor Oeganda beter. 'Wij' hebben Janet Museveni (de vrouw van president Museveni) die onlangs geheel onverwachts tot Minister van Karamojo Zaken in het kabinet is benoemd. Vele critici denken dat Museveni vastberaden is om niet af te treden in 2011. Maar volgens mij is het zo klaar als een klontje…Uganda heeft straks de primeur voor Oost-Afrika: Janet for president!

Kerstgevoel

Aan weerzijden van de weg zien we huisjes met voor elke deurpost twee bananenplantstengels, daartussen is een dunne strook bananenvezel gespannen die vervolgens als een slinger versierd is met bloemen, takken en in sommige gevallen ballonnen of zelfs kleurig wc papier.

Het is eerste kerstdag en we rijden door een prachtig groen heuvellandschap in de omgeving van Fort Portal, het kratermerengebied. Langs de weg niets anders dan blije mensen, meisjes in prinsessen jurken, jongetjes opgedoft in miniatuur maatkostuum compleet met stropdasje. Omaatjes in hun mooiste jurk, krom maar nog fier. Iedereen is op weg naar de kerkdienst, of alweer op huis aan, waar met een beetje geluk een kerstmaaltijd op tafel staat. Sommige mannen zitten al aan een potje bier onder de boom. Anderen zijn nog druk het erf aan het vegen enzetten net de plastic stoelen buiten voor de familieleden die eens per jaarop bezoek komen uit de stad. Kerst in Oeganda…Ja! Kerst in Uganda. Het kan, het leeft, het gevoel is er… een beetje.

s' Avonds zitten we met een groep rond een groot kampvuur en zingen we kerstliederen. Als de inspiratie even op is neuriet iemand zachtjes "Do they know it's Christmas…" de goedbedoelde hit van Bob Geldof's Band Aid uit de jaren tachtig. Wat klinkt dat opeens ontoepasselijk.